Տեսակարար ջերմունակություն և ջերմային հաշվեկշռի հավասարումը

1.Մարմինների ո՞ր հատկությունն է բնութագրում տեսակարար ջերմունակությունը:
Տվյալ պայմաններում միևնույն զանգվածով տարբեր մարմիններ նույն չափով տաքացնելու համար պահանջվում են տարբեր ջերմաքանակներ։

            2. Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն են անվանում ( նյութի) տեսակարար ջերմունակություն: 
Մարմնի ջերմային հատկությունները բնութագրող այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնին հաղորդած ջերմաքանակի հարաբերությանը մարմնի զանգվածին և մարմնի ջերմաստիճանի փոփոխությանը, կոչվում է տեսակարար ջերմունակություն։

            3. Ի՞նչ է ցույց տալիս տեսակարար ջերմունակությունը:
Տեսակարար ջերմունակությունը ցույց է տալիս թե ինչ ջերմաքանակ է անհրաժեշտ 1 կգ զանգվածով մարմնի ջերմաստիճանը 1 ^օC ով բարձացնելու համար կամ ինչ ջերմաքանակ է մարմնից անցնում շրաջապատին երբ մարմինը սառչում է 1^oC-ով։

            4. Ինչ միավորով է չափվում տեսակարար ջերմունակությունը:
Ջոուլ, Կիլոջոուլ, կալորիա, կիլոկալորիա և այլն։

5. Գրել տեսակարար ջերմունակությունը սահմանող բանաձևը:
c=Q/m(t₂-t₁)

6. Ինչու մեծ լճերի, ծովերի առափնյա վայրերում եղանակը մեղմ է:
Որովհետև ջուրը շատ դանդաղ տաքանում է և շատ դանդաղ սառչում։

7. Ինչ բանաձևով են որոշում տաքանալիս մարմնի ստացած ջերմաքանակը: Իսկ սառչեիս մարմնի տված ջերմաքանակը:
c=Q/m(t₂-t₁)
Q=cm(t₂-t₁)

8. Ձևակերպեք ջերմափոխանակման օրենքը:
Եթե ջերմափոխանակությանը մասնակցող մարմինների համակարգը մեկուսացնենք արտաքին միջավայրից ապա որոշ ժամանակ անց այդ մարմինների ջերմաստիճանները կհավասարվեն։ Այդ ընթացքում տաք մարմինների տված Q₁ ջերմաքանակի և սառը մարմինների ստացած Q₂ ջերմաքանակի գումարը 0 է։

9. Գրել ջերմային հաշվեկշռի հավասարումը:
Q₁+Q₂=0

Մասնավորող-պարագայական բացահայտիչ

Մասնավորող-պարագայական բացահայտիչը հստակեցնում, որոշակիացնում է գործողության կատարման տեղը կամ ժամանակը։ Մասնավորող բացահայտիչը նույնպես տրոհվում է բութով ու ստորակետով։ Սովորաբար բացահայտյալի հետ համաձայնում է հոլովով ու դեմքով, սակայն կան բացառություններ։
Ժամանակի պարագայական բացահայտիչը կոնկրետացնում է գործողության կատարման ժամանակը:
Երեկոյան՝ ժամը 19.00, ժամանում է հայտնի երգիչը:

Տեղի պարագայական բացահայտիչը կոնկրետացնում է գործողության կատարման տեղը:
Ամենուրեք՝ այգիներում, բակերում, գարնանային աշխուժություն է:

Առաջադրանքներ

Ընդգծի՛ր պարագայական բացահայտիչները՝ նշելով տեսակը: Կետադրի՛ր:

• Կիրճի մյուս կողմում՝ մութ անտառներում,  արջեր շատ են լինում: — տեղ
• Մայրս արթնանում է վաղ առավոտյան՝ ուղիղ ժամը վեցին: — ժամանակ
• Երևանում՝ կենտրոնական շուկայում աշխույժ եռուզեռ է: — տեղ
• Հաջորդ օրը՝ շոգ կեսօրին, նա տուն վերադարձավ: — ժամանակ
• Փողոցների մայթերին՝ տների անկյուններում,  կուտակվել էին չորացած տերևներ: — տեղ
• Ձմռանը՝ առաջին ձյան գալուն պես, հովիվներն իջնում են սարերից: — ժամանակ

Անհրաժեշտ տեղերում լրացնել Ը, ոչ բոլոր բառերում կա Ը:

ա/ ակնբախ, ամենաընդունակ, այլընտրանք, առընթեր, գահընկեց, գիրկընդխառն, գործընկեր, գույնզգույն, երկնչել, զուգընթաց, թրըխկ, լուսնկա, հյուրընկալ, ձեռնտու, մակընթաց: 

բ/ ակնդետ, ամենաընդունելի, անընդմեջ, գործընթաց, դասընկեր,  դյուրըմբռնելի, երկընտրանք, թըխկ, խոչընդոտ, կորնթարդ, համընթաց,  հատընտիր, մերթընդմերթ, չընկճվել, չրխկոց, վերընձյուղվել: 

գ/ ակնթարթ, ամենաընտիր, անըմբռնելի, անընդունակ, դասընթաց, ինքնըստինքյան, համընկնել, ձկնկիթ, մեջընդմեջ, մթնկա, մթնշաղ, նախընտրել,  որոտընդոստ, չրըխկ, չըմբռնել, սրընթաց, օրըստօրե: 

դ/ անակնկալ, անընդունելի, արագընթաց, անընտել, առնչվել, դյուրընթեռնելի, խաղընկեր, խոյընթաց, հետզհետե, մակընթացություն, շրխկալ, չընդդիմանալ, չընկնել, վերընթաց, քարընկեց, օրընդմեջ: 

Բաց թողած տեղերում լրացրու Է կամ Ե.

ա/ այժմեական, ամենաէական, աներկյուղ, առերևույթ, առէջ, բազկերակ, գետեզր, գոմեշ, դողէրոցք, ելևէջ, եղերերգ, երբևէ, էլեկտրաեռակցել, ինչևիցե, մանրէ, հնէաբան, մանրե, նախօրե, չեն, չէիր, որևէ, չէինք, ստորերկրյա:

բ/ աներևույթ, էական, էլեկտրաէներգիա, էջմիածին, ինչևե, լայնեզր, խուռներամ, ծովեզր, կիսաեփ, հրեշ, մանրէաբան, մեջք, միջօրե, նորեկ, նրբերանգ, ողբերգակ, որևիցե, չէի, պատնեշ, ջէկ, վերելակ, տիեզերք, ցայգերգ:

գ/ աներևակայելի, անէական, աշտե (նիզակ), առերես, առօրեական, բազմերանգ, գրեթե, երբևիցե, երբևէ, որևիցե, որևէ, ինչևիցե, ինչևէ, երփներանգ, էակ, լայնէկրան, նրբերշիկ, չէր, վայրէջք, Վարդգես, վերելք, վերերկրյա, ցերեկ:

Պարապմունք 44

1․ Հաշվիր շեղանկյան մակերեսը, եթե նրա կողմը 20 դմ է, իսկ այդ կողմին տարված բարձրությունը 17 դմ է:
340 դմ²

2․ Շեղանկյան կողմը 6 սմ է, իսկ անկյուններից մեկը՝ 150^օ։ Գտնել շեղանկյան մակերեսը։
3 x 6 = 18սմ²

3․ Շեղանկյան բարձրությունը 2 սմ -ով փոքր է նրա կողմից: Հաշվիր շեղանկյան մակերեսը, եթե նրա պարագիծը 32 սմ է:
8 x 6 = 48 սմ²

4․ Զուգահեռագծի մակերեսը 45 սմ² է, իսկ պարագիծը` 42 սմ: Կողմերից մեկին տարված բարձրությունը 5 անգամ փոքր է, քան այդ կողմը: Հաշվել`

1) տարված բարձրությունը,
3 սմ
2) կողմը, որին այն տարված է,
15 սմ
3) զուգահեռագծի երկրորդ կողմը:  
6 սմ

5․ Տրված է` CD=4 սմ, AD=8 սմ, BK=4 սմ։ Գտնել  S_ABCD-ն:

4 x 8 = 32 սմ²

6․ Զուգահեռագծի կողմերը 5 սմ և 15 սմ են, իսկ մեծ կողմին տարված բարձրությունը՝ 4.3 սմ: Հաշվիր փոքր կողմին տարված բարձրությունը:
15 x 4,3 = 64,5 սմ²
64,5/5=12,9 սմ

7․ Դիցուք՝ a-ն և b-ն զուգահեռագծի կից կողմերն են, իսկ h₁-ը և h₂-ը՝ բարձրությունները։ Գտնել
ա) h₂-ը, եթե a=18 սմ, b=30 սմ, h₁=6սմ, h₂>h₁ 
h₂=10 սմ
բ) եթե մակերեսը՝ S=54 սմ₂, a=4,5 սմ, b=6 սմ։
???

8. Գտնել զուգահեռագծի անկյունները, եթե նրա մակերեսը 40 սմ² է, իսկ կողմերը՝ 10 սմ և 8 սմ։
30^o, 30^o, 150^o, 150^o

9․ Գտնել զուգահեռագծի անկյունները, եթե նրա մակերեսը 20 սմ² է, իսկ բութ անկյան գագաթից կողմերից մեկին տարված բարձրությունը այդ կողմը տրոհում է 2 սմ և 8 սմ երկարությամբ հատվածների՝ սկաց սուր անկյան գագաթից։
45^o, 45^o, 135^o, 135^o

10․ ABCD զուգահեռագծի B անկյունը բութ է։ AD կողմի շարունակության վրա՝ D կետից դեպի աջ նշված է E կետն այնպես, որ ∠ECD=60^օ, ∠CED=90^օ, AB=4 սմ, AD=10 սմ։ Գտնել զուգահեռագծի մակերեսը։
20սմ²

Ճառագայթային ջերմափոխանակում

1. Ինչո՞ւ էներգիան Արեգակից Երկիր չի կարող փոխանցվել ո՛չ կոնվեկցիայի, ո՛չ էլ ջերմային ջերմահաղորդություն? 
Որավհետև Երկրի և Արևի միջև անօդ տարածություն է։

2. Նկարագրեք փորձը, որը հաստատում է, որ կրակի էներգիան կարող է փոխանցվել ոչ միայն ջերմային հաղորդակցության շնորհիվ:
Ձեռքը կրակին մոտ բերելիս կզգանք դրա տաքությունը։ Քանի որ օդը վատ ջերմահաղորդիչ է, այդ տաքությունը ջերմահարորդակցման շնորհիվ չէ, որ զգում ենք։ Չի կարող նաև կոնվեկցիայի շնորհիվ լինել, որովհետև տաք օդը միայն վերև է բարձրանում։ Միայն մեկ տարբերակ կա՝ ճառագայթային ջերմափոխանակման շնորհիվ։

3. Ի՞նչն են անվանում ճառագայթում?
Ջերմահաղորդումը ջերմային ճառագայթման արձակմամբ և կլանմամբ անվանում են ճարագայթային ջերմափոխանակում։

4. Ո՞ր գույնի մարմիններն են ավելի լավ կլանում ջերմությունը: Նկարագրեք փորձը ի պաշտպանություն ձեր պատասխանի:
սև մարմինները ավելի լավ են կլանում լույսը և ավելի արագ են տաքանում։ Եթե վերցնենք երկու բաժակ ջուր, դրանցից մեկի մեջ լցնենք սև գույն և սառացնենք, ապա դնենք արևի տակ կտեսնեն, որ սև գույնի սառույցը ավելի շուտ կհալվի։

5. Կա՞ն պայմաններ, որոնց դեպքում մարմինը չի՞ արտանետում կամ կլանում էներգիա:
Երբ մարմնի ջերմաստիճանը 0 K^o (-273C^o) աստիճան է, դ ընդհանրապես ճառագայթներ բաց չի թողնի։

6. Ինչ կարելի է ասել հարաբերակցության մասին մարմնի կողմից էներգիայի կլանումը և արտանետումը, եթե մարմնի ջերմաստիճանը նվազում է:
Ջերմաստիճանի նվազման ժամանակ մարմինը ավելի շատ էներգիա բաց է թողնում ճառագայթային ջերմափոխանկաման շնորհիվ, քան կլանում։

Թիվ 38 վարժություն

1. Ինչո՞ւ են մարդիկ ամռանը սովորաբար բաց գույնի հագուստ կրում։
Որովհետև բաց գույները լույս շատ չեն կլանում։

2. Ինչու՞ ավելի լավ է ջեռուցման մարտկոցները ծածկել մուգ ներկով։
Քանի որ սև գույնը ավելի լավ է լույս կլանում, ավելի է տաքանում։

3. Ո՞ր գույնն է ամենալավը սառնարանային ֆուրգոնները ներկելու համար:
սպիտակ

4. Ձմռանը բավականին տաք է չջեռուցվող սենյակում, որի պատուհանները «նայում» են դեպի հարավ։ Ե՞րբ կարող է դա տեղի ունենալ: Ինչո՞ւ։
???

5. Ինչու՞ է աղտոտված ձյունը գարնանը ավելի արագ հալչում, քան մաքուր ձյունը:
Որովհետև աղտոտված գույնը ավելի շատ է լույս կլանում։

6. Ինչո՞ւ է թերմոսներում կոլբայի պատերի արանքով օդը մղվում, իսկ կոլբայի մակերեսը պատված է փայլեցված մետաղի շերտով:
Որովհետև փայլեցված մետաղը քիչ է լույս կլանում, իսկ օդը վատ ջերմահաղորդիչ է։

My MOM

1. the kindness
   2. makes cookes
   3. me happy
   4.37
   5.64
   6.blue
   7.she hasn’t
   8.italian food
   9.she hasn’t
   10.maybe learning English and piano
   11.makes testy food
   12.have a good time with her
   13.animals and height
   14.telling a jock
   15.the world and many Italian food.
   16.everyone
   17.there is nothing like that beauty

English

Choose from the following prepositions at, by, for, from, in, on, with and complete the sentences.

1. Where do you come from?
2. My cousin lives   in   Norway.
3. They are walking  on   the bridge.
4. I don’t like flying, so I went to Paris by  bus.
5. You can stay    with   me tonight.
6. My birthday is  on   29th February.
7. I’ll see you  at  Christmas.
8. Put the books on  the table, please.
9. I haven’t seen you  for   ages.
10. I like this house   by   the river.

Use the verbs in brackets to complete the sentences. Use the correct tense.
1. When I was looking (look) out of the window, I saw (see) John.
2. Have  you ever played  (play) the piano since you left school?
3. I haven’t seen  (not see) him for two days.
4. When he was trying (try) to open the door, he dropped  (drop) his key.
5. They have lived  (live) in this house since 1987.
6. My father was washing (wash) his car while my mother and I were preparing  (prepare) dinner.
7. Did you meet  (meet) her yesterday?
8. Mary has been  (be) in London for three days.
9. The headmaster entered (enter) the classroom when they were writing (write) their exams.
10. He bought  (buy) a new car last week.
11. I think that they will arrive  (arrive) tomorrow morning.
12. Last Wednesday they played (play) chess after they had done (do) their homework.

Choose the correct pronouns to complete the sentences.

1. The old woman lived alone, with —- to look after —-.

A) someone / her
B) anyone / herself
C) everyone / she
D) no one / her
E) anyone / she’s
2. —- two rings here on my little finger belonged to —- grandmother.

A) These / my
B) That / mine
C) Those / me
D) The / myself
E) This / my
3. When the little boy grabbed the lizard, —- tail broke off in —- hand.

A) it’s / his
B) it / him
C) its / his
D) it / one’s
E) its / he’s

4. A baby learns the meaning of words as —- are spoken by others and later uses —- in sentences.

A) their / they
B) they / them
C) they / themselves
D) it / them
E) they / it
5. Some of these clothes are —-, and the rest of —- belong to Zack.

A) yours / it
B) my / them
C) hers / their
D) me / they
E) mine / them

6. As for —-, I prefer to let people make up —- minds.

A) myself / each other’s
B) I / his own
C) mine / one another’s
D) me / their own
E) my / theirs
7. The solicitor wrote a letter to Ann and —- in which he asked us if we could settle the matter between —-.

A) I / us
B) me / us
C) myself / ours
D) mine / our
E) me / we
8. As —- cuts it as well as he does, I always have my hair cut at Johnson’s.

A) anyone
B) someone else’s
C) no one else
D) everyone
E) nobody’s
9. They decided to buy the house because —- location would allow —- to get to work very easily.

A) theirs / them
B) it / themselves
C) its / them
D) they / us
E) its / their
10. Our dog is of a very good breed as —- is the offspring of two very champion dogs and inherited —- features.

A) this / its
B) he / them
C) she / theirs
D) that / his
E) it / their

 Complete the following exercise with adjective or adverb form of the words.

1. That pitbull looks angry . (angry)

2. She spoke quietly. (quiet)

3. Erica listened to her mother carefully. (careful)

4. Mary makes careless mistakes. (careless)

5. Children grow quickly (quick)

6. He is very happy today. (happy)

7. It’s raining heavily. (heavy)

8. Morgan was seriously  hurt in a car accident. (serious)

9. His situation was very serious. (serious)

Описание картины Мартироса Сарьяна «Натюрморт»

ароматом и яркостью бутоны вызревают в считанные секунды уравновешиваются благодаря спокойному фону, едва ли привлекающему внимание зрителя. Крайне сложно найти у Сарьяна два одинаковых цветка. Все они уникальны по цветовым оттенкам и структуре. Букеты символизирует многообразие восточного колорита, они в унисон поют самые различные песни народов востока.

Картина лишена избыточного пространства, то есть, благодаря пестрящим цветам, мы не увидим обширных «пробелов» в ее композиции, она вся заполнена пышным цветением и очарованием полевых цветов. Именно поэтому Мартироса Сергеевича Сарьяна часто называют художником-создателем широкоформатных панно. Цветовая роспись натюрморта по праву может считаться среднеазиатской, поскольку все образы, мелкие детали выглядят очаровательно-примитивистски, однако упрощенные образы максимально достоверно передают дух восточных народов – невероятно разнообразный во всех своих проявлениях, громкий, иногда кричащий и, несомненно празднично-яркий.

Кроме того, доподлинно известно, что во времена написания данного натюрморта художник посещал Персию, откуда почерпал вдохновение к написанию столь яркого, пестрого полотна.

Պարապմունք 43

1․Սահմանել զուգահեռագծի բարձրությունը։
Զուգահեռագծի բարձրությունը դա ուղղահայացն է, որը տարված է զուգահեռագծի կողմի ցանկացած կետից դեպի հանդիպակաց կողմը պարունակող ուղիղը:

2․ Գրել զուգահեռագծի մակերեսի հաշվման բանաձևը։
Զուգահեռագծի մակերեսը հավասար է նրա կողմի և նրան տարված բարձրության արտադրյալին:

3․ Դիցուք՝ զուգահեռագծի հիմքը a-ն է, բարձրությունը՝ h-ը, իսկ մակերեսը՝ S-ը: Գտնել՝
ա) S-ը, եթե a=14 սմ, h=15 սմ;
S=a ^_x h
14 սմ x 15 սմ = 210 սմ²

բ) a-ն, եթե S=45 սմ², h=7,5 սմ;
a = S / h
45/7,5= 6 սմ

գ) h-ը, եթե S=153 սմ², a=9 սմ
h = S / a
153/9=17 սմ

4․ Զուգահեռագծի կողմերից մեկը 13 է, նրան տարած բարձրությունը՝ 8: Գտնել գուգահեռագծի մակերեսը:
104 սմ²

5․Զուգահեռագծի մակերեսը 63 է, կողմերից մեկը՝ 9: Գտնել այդ կողմին տարված բարձրությունը։
7 սմ

6․Զուգահեռագծի կից կողմերը 8 և 14 են, իսկ սուր անկյունը՝ 30°: Գտնել զուգահեռագծի մակերեսը:
56 սմ²

7․Զուգահեռագծի կից կողմերը 6 և 10 են: Փոքր կողմին տարած բարձրությունը 9 է: Գտնել մեծ կողմին տարած բարձրությունը։
6 x 9=54 սմ²
54/10=5,4 սմ

8․Զուգահեռագծի կողմերից մեկը 9 սմ է, իսկ 16 սմ երկարությամբ անկյունագիծը նրա հետ կազմում է 30°-ի անկյուն: Գտնել զուգահեռագծի մակերեսը:

9․Զուգահեռագծի սուր անկյունը 30^օ է, իսկ բութ անկյան գագաթից տարված բարձրությունները հավասար են 2 սմ և 3 սմ: Գտնել զուգահեռագծի մակերեսը:
2×2=4 սմ
4×3=12 սմ²

Ինչ է իշխանությունը

Իշխանությունը այլ մարդկանց, ռեսուրսների կամ գործընթացների վրա ազդելու, վերահսկելու կամ կառավարելու կարողությունն է կամ կարողությունը: Քաղաքական համատեքստում իշխանությունը հաճախ ասոցացվում է պետության կամ սոցիալական այլ կառույցների կառավարման հետ: Այն կարող է հիմնված լինել տարբեր գործոնների վրա, ինչպիսիք են օրենքները, նորմերը, ինստիտուտները, ֆիզիկական ուժը, տնտեսական ռեսուրսները, գիտելիքը և խարիզմը: Իշխանությունը կարող է իրականացվել ինչպես պաշտոնապես, այսինքն՝ պաշտոնապես ճանաչվել և ամրագրվել սահմանված կանոններով, այնպես էլ ոչ ֆորմալ՝ այն դեպքում, երբ այն հիմնված է ազդեցության ոչ պաշտոնական կամ անուղղակի մեխանիզմների վրա։

Պարապմունք 42

Թեմա՝ Ուղղանկյան և քառակուսու մակերեսները։

1․Գտնել բազմանկյան մակերեսի հատկությունների վերաբերյալ ճիշտ պնդումը:

• Հավասար բազմանկյունների մակերեսները հավասար են:
• Քառակուսու մակերեսը հավասար է նրա անկյունագծի քառակուսուն:
• Եթե բազմանկյունները հավասար չեն, ապա հավասար չեն նաև նրանց մակերեսները:

2․Քառակուսու կողմը 8 է: Գտնել նրա մակերեսը:

S = 64

3․Քառակուսու մակերեսը 225 է: Գտնել նրա պարագիծը:

S = 225
a = 15
P = 60

4․Քառակուսու մակերեսը 121 է: Գտեք նրա պարագիծը:

P = 4a = 4*11 = 44

5․ Ուղղանկյան կից կողմերը 14 և 5 են: Գտնել ուղղանկյան մակերեսը:

S = 70

6․Ուղղանկյան կողմերից մեկը 12 սմ է, իսկ մակերեսը՝ 84 սմ²։ Գտնել այդ ուղղանկյան պարագիծը։

7սմ

7․Ուղղանկյան կից կողմերը հարաբերում են, ինչպես 4:3, իսկ նրա պարագիծը 28 սմ է։ Գտնել այդ ուղղանկյան մակերեսը։

P = 2a + 2b = 2(a+b) = 28սմ
a = 4x
b = 3x
P = 2*4x + 2*3x = 2(4x+3x) = 14x = 28սմ
x = P/14 = 28սմ/14 = 2սմ
a = 4*2սմ = 8սմ
b = 3*2սմ = 6սմ

8․Հաշվել այն ուղղանկյան մակերեսը, որի երկարությունը 18 սմ է, իսկ լայնությունը 3 անգամ փոքր է երկարությունից:

108սմ^2

9․Ունենք երկու ուղղանկյուններ, որոնց մակերեսները հավասար են: Առաջին ուղղանկայն երկարությունը 14սմ է, իսկ լայնությունը 4 սմ: Մյուս ուղղանկյան լայնությունը 7սմ: Գտնել երկրորդ ուղղանկյան պարագիծը:

b₂= 8սմ
P = 30սմ

10․Որքա՞ն են ուղղանկյան կողմերը, եթե նրա պարագիծը 42 սմ է, իսկ մակերեսը՝ 110 սմ²:
Եթե W = 11, ապա L = 21 – 11 = 10
Եթե W = 10, ապա L = 21 – 10 = 11

11․Երկու հողամասերի ցանկապատերի երկարությունները հավասար են: Առաջին հողամասը ուղղանկյունաձև է՝ 200 մ և 50 մ կողմերով, իսկ երկրորդն ունի քառակուսու ձև: Ո՞ր հողամասի մակերեսն է ավելի մեծ և քանի՞ քառակուսի մետրով է մեծ:

S₂/S₁ = 4
S₁/S₂ = 4