1. Ինչի՞ համար է ծախսվում հալման ջերմաստիճանում բյուրեղային մարմնին ջեռուցչի տված էներգիան: Ագրեգատային վիճակը փոխելու՝ հալվելու համար։
2. Ի՞նչն են անվանում հալման ջերմություն: Այն ջերմաքանակը, որը անհրաժեշտ է բյուրեղային նյութը հալման ջերմաստիճանում հեղուկի փոխարկելու համար, կոչվում է հալման ջերմություն։
3. Ի՞նչն են անվանում հալման տեսակարար ջերմություն: Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը ցույց է տալիս, թե ինչ ջերմաքանակ է անհրաժեշտ հաղորդել 1 կգ զանգվածով բյուրեղային մարմնին հալման ջերմաստիճանում այն ամբողջությամբ հեղուկի վերածելու համար, կոչվում է հալման տեսակարար ջերմություն։
5. Ի՞նչ է նշանակում «պարաֆինի հալման տեսակարար ջերմությունը 150 կՋ/կգ է» արտահայտությունը: Նշանակու է, 1 կգ պարաֆինը հալեցնելու համար է պետք է 150 կջ էներգիա։
6. Ինչպե՞ս են հաշվում այն ջերմաքանակը, որն անհրաժեշտ է հալման ջերմաստիճանում բյուրեղային մարմինը հալելու համար: Պետք է բյուրեղի տեսակարար ջերմությունը բազմապատկելով դրա զանգվածին կստանանք այն ջերմաքանակը, որը անհրաժեշտ է դա հալացնելու համար։
7. Հալվող սառույցը բերեցին սենյակ, որտեղ ջերմաստիճանը 0°C է։ Կշարունակի՞ արդյոք սառույցը հալվել: Այո
8. Ո՞ր մարմինն ունի ավելի մեծ ներքին էներգիա՝ 0°C ջերմաստիճանի սառույցի կտորը, թե՞ դրանից ստացված 0°C ջերմաստիճանի ջուրը։ ջուրը
9. Ինչպե՞ս հաշվել այն ջերմաքանակը, որը բյուրեղանալիս անջատում է հալման ջերմաս- տիճան ունեցող մարմինը: Նույն բանաձևով ուղղակի դիմացը բանցասական նշանը դնելով։
10. Ոսկու հալման տեսակարար ջերմությունը հավասար է 67 կջ/կգ-ի: Ի՞նչ է ցույց տալիս այդ թիվը: 1 կգ ոսկին հալացնելու համար պետք է 67 կջ էներգիա։
11. Ո՞ր բանաձևով են հաշվում նյութի բյուրեղացման ընթացքում անջատվող ջերմաքանակը:
Ի՞նչ ագրեգատային վիճակներում կարող է լինել նյութը: պինդ, հեղուկ, գազ (պլազմա և այլն)
Որո՞նք են ջրի ագրեգատային վիճակները: պինդ, հեղուկ, գազ
Ինչո՞վ են բնորոշվում նյութի այս կամ այն ագրեգատային վիճակները: Թվարկե՛ք բոլոր հնարավոր պրոցեսները, որոնց դեպքում նյութը մի ագրեգատային վիճակից անցնում է մեկ ուրիշի: Նյութի ագրեգատային վիճակը բնորոշվում է արտաքին պայմաններով՝ ճնշմամբ և ջերմությամբ։
Բերե՛ք սուբլիմացիայի օրինակներ: Չոր սառույցը վերածվում է գազի։
Ագրեգատային փոխակերպումների ի՞նչ գործնական կիրառություններ գիտեք: Երկաթը հալացնում են և պատքական ձևով սարեցնում են և ստանում են երկաթյա մի մաս։
Ո՞ր պրոցեսն է կոչվում հալում: Նյութի պինդ վիճակից հեղուկ վիճակ փոխակերպումը։
Ո՞ր պրոցեսն է կոչվում պնդացում կամ ի՞նչ է բյուրեղացումը: Նյութի հեղուկ վիճակից պինդ վիճակ փոխակերպումը։
Ո՞ր ջերմաստիճանում է նյութը հալվում և պնդանում? Իր հալամն և սառեցման ջերմաստիճաններին
Ի՞նչ է հալման ջերմատիճանը: Նյութի հալման կամ բյուրեղացման ժամանակ ի՞նչ է կատարվում նրա ջերմաստիճանի հետ: Այն ջերմաստիճանը, որի դեպքում նյութը հալվում է կոչվում է նյութի հալման ջերմաստիճան։
Ինչի՞ են հավասար սառույցի, անագի, պղնձի հալման ջերմաստիճանները: Սառույց-0 oC Անագ-232 oC Պղինձ-1083 oC
1.Մարմինների ո՞ր հատկությունն է բնութագրում տեսակարար ջերմունակությունը: Տվյալ պայմաններում միևնույն զանգվածով տարբեր մարմիններ նույն չափով տաքացնելու համար պահանջվում են տարբեր ջերմաքանակներ։ 2. Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն են անվանում ( նյութի) տեսակարար ջերմունակություն: Մարմնի ջերմային հատկությունները բնութագրող այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնին հաղորդած ջերմաքանակի հարաբերությանը մարմնի զանգվածին և մարմնի ջերմաստիճանի փոփոխությանը, կոչվում է տեսակարար ջերմունակություն։ 3. Ի՞նչ է ցույց տալիս տեսակարար ջերմունակությունը: Տեսակարար ջերմունակությունը ցույց է տալիս թե ինչ ջերմաքանակ է անհրաժեշտ 1 կգ զանգվածով մարմնի ջերմաստիճանը 1 օC ով բարձացնելու համար կամ ինչ ջերմաքանակ է մարմնից անցնում շրաջապատին երբ մարմինը սառչում է 1oC-ով։
4. Ինչ միավորով է չափվում տեսակարար ջերմունակությունը: Ջոուլ, Կիլոջոուլ, կալորիա, կիլոկալորիա և այլն։ 5. Գրել տեսակարար ջերմունակությունը սահմանող բանաձևը: c=Q/m(t2-t1) 6. Ինչու մեծ լճերի, ծովերի առափնյա վայրերում եղանակը մեղմ է: Որովհետև ջուրը շատ դանդաղ տաքանում է և շատ դանդաղ սառչում։ 7. Ինչ բանաձևով են որոշում տաքանալիս մարմնի ստացած ջերմաքանակը: Իսկ սառչեիս մարմնի տված ջերմաքանակը: c=Q/m(t2-t1) Q=cm(t2-t1) 8. Ձևակերպեք ջերմափոխանակման օրենքը: Եթե ջերմափոխանակությանը մասնակցող մարմինների համակարգը մեկուսացնենք արտաքին միջավայրից ապա որոշ ժամանակ անց այդ մարմինների ջերմաստիճանները կհավասարվեն։ Այդ ընթացքում տաք մարմինների տված Q1 ջերմաքանակի և սառը մարմինների ստացած Q2 ջերմաքանակի գումարը 0 է։ 9. Գրել ջերմային հաշվեկշռի հավասարումը: Q1+Q2=0
1. Ինչո՞ւ էներգիան Արեգակից Երկիր չի կարող փոխանցվել ո՛չ կոնվեկցիայի, ո՛չ էլ ջերմային ջերմահաղորդություն? Որավհետև Երկրի և Արևի միջև անօդ տարածություն է։
2. Նկարագրեք փորձը, որը հաստատում է, որ կրակի էներգիանկարող է փոխանցվել ոչ միայն ջերմային հաղորդակցության շնորհիվ: Ձեռքը կրակին մոտ բերելիս կզգանք դրա տաքությունը։ Քանի որ օդը վատ ջերմահաղորդիչ է, այդ տաքությունը ջերմահարորդակցման շնորհիվ չէ, որ զգում ենք։ Չի կարող նաև կոնվեկցիայի շնորհիվ լինել, որովհետև տաք օդը միայն վերև է բարձրանում։ Միայն մեկ տարբերակ կա՝ ճառագայթային ջերմափոխանակման շնորհիվ։
3. Ի՞նչն են անվանում ճառագայթում? Ջերմահաղորդումը ջերմային ճառագայթման արձակմամբ և կլանմամբ անվանում են ճարագայթային ջերմափոխանակում։
4. Ո՞ր գույնի մարմիններն են ավելի լավ կլանում ջերմությունը: Նկարագրեք փորձըի պաշտպանություն ձեր պատասխանի: սև մարմինները ավելի լավ են կլանում լույսը և ավելի արագ են տաքանում։ Եթե վերցնենք երկու բաժակ ջուր, դրանցից մեկի մեջ լցնենք սև գույն և սառացնենք, ապա դնենք արևի տակ կտեսնեն, որ սև գույնի սառույցը ավելի շուտ կհալվի։
5. Կա՞ն պայմաններ, որոնց դեպքումմարմինը չի՞ արտանետում կամ կլանում էներգիա: Երբ մարմնի ջերմաստիճանը 0 Ko (-273Co) աստիճան է, դ ընդհանրապես ճառագայթներ բաց չի թողնի։
6. Ինչ կարելի է ասել հարաբերակցության մասինմարմնի կողմից էներգիայի կլանումը և արտանետումը, եթե մարմնի ջերմաստիճանը նվազում է: Ջերմաստիճանի նվազման ժամանակ մարմինը ավելի շատ էներգիա բաց է թողնում ճառագայթային ջերմափոխանկաման շնորհիվ, քան կլանում։
Թիվ 38 վարժություն
1. Ինչո՞ւ են մարդիկ ամռանը սովորաբար բաց գույնի հագուստ կրում։ Որովհետև բաց գույները լույս շատ չեն կլանում։
2. Ինչու՞ ավելի լավ է ջեռուցման մարտկոցները ծածկել մուգ ներկով։ Քանի որ սև գույնը ավելի լավ է լույս կլանում, ավելի է տաքանում։
3. Ո՞ր գույնն է ամենալավը սառնարանային ֆուրգոնները ներկելու համար: սպիտակ
4. Ձմռանը բավականին տաք է չջեռուցվող սենյակում, որի պատուհանները «նայում» են դեպի հարավ։ Ե՞րբ կարող է դա տեղի ունենալ: Ինչո՞ւ։ ???
5. Ինչու՞ է աղտոտված ձյունը գարնանը ավելի արագ հալչում, քան մաքուր ձյունը: Որովհետև աղտոտված գույնը ավելի շատ է լույս կլանում։
6. Ինչո՞ւ է թերմոսներում կոլբայի պատերի արանքով օդը մղվում, իսկ կոլբայի մակերեսը պատված է փայլեցված մետաղի շերտով: Որովհետև փայլեցված մետաղը քիչ է լույս կլանում, իսկ օդը վատ ջերմահաղորդիչ է։
1.Բացատրեք, թե ինչպե՞ս է տեղի ունենում ջերմափոխանակումը մթնոլորտի ստորին՝ տաք, և վերին՝ սառը, շերտրրի միջև: Ձեզ հայտնի ո՞ր օրենքի վրա է հիմնված այդ ջերմափոխանակումը:Նկարագրեք մի փորձ, որն ապացուցում է, որ տաքացման գործընթացում հեղուկի տաք հոսքերը բարձրանում են, իսկ սառը հոսքերը նվազում են:
Մթնոլորտում այդ ջերմափոխանակությունը կոչվում է կոնվեկցիա և կատարվում է արքիմեդյան օրենքի շնորհիվ։
Կրակից տաք մնացած գազերը սկսում են բարձրանալ՝ ներքևից քաշելով հով և խիտ օդ։
2. Ջերմահաղորդման որ եղանակն են անվանում կոնվեկցիա: Որն է կոնվեկցիայի և ջերմահաղորդականության երևույթի հիմնական տարբերությունը: Ինչո՞վ է կոնվեկցիան տարբերվում ջերմային հաղորդակցությունից:
Կոնվեկցիա են անվանում հեղուկի կամ գազի հոսանքների միջոցով կատարվող ջերմահաղորդումը, որը տեղի է ունենում հեղուկի կամ գազի անհավասարաչափ տաքացման ժամանակ։ Կոնվեկցիան չի կարող կատարվել պինդ մարմինների մեջ։
3.Նկարագրեք օդում կոնվեկցիան ցուցադրող փորձը:
Խողովակի մեջ ծուխ լցնելուց և հետո խողովակը տակից տաքացնելուց կտեսնենք, որ օդը և ծուխը կոնվեկցիայի շնորհիվ սկսում են բարձրանալ։
4.Նկարագրեք ջրում կոնվեկցիան ցուցադրող փորձը:
Եթե անոթի մեջ ջուր լցնենք և հետո ջրի հատակը գունավորենք, ապա անոթը տակից տաքացնելուց կտեսնենք, որ գունավորած ջուրը կոնվեկցիայի շնորհիվ սկսում է վերև բարձրանալ։
5.Ինչպե՞ս է գոյանում ամպը:
Երբ արևից գետինը և գետնից ոչ շատ բարձր օդը տաքանում է՝ խտությունը փոքրանում է և սկսում է կոնվեկցիայի շնորհիվ շատ մեծ արագությամբ վերև բարձրանալ։ Ինչքան վերև է բարձրանում, այնքան ավելի է սառչում։ Օդը սառչելուց այդ խոնավությունը խտանում է և կաթիլների է վերածվում, որը մենք տեսնում ենք որպես ամպ։
6.Ինչպե՞ս է առաջանում քամին:
Երբ մի տեղ արևը շատ է տաքացնում, այդտեղ օդն էլ է տաքանում և սկսում է բարձրանալ։ Բարձրանալուց ներքևից սառը օդ է քաշում, որը մենք զգում ենք որպես քամի։
7.Հնարավո՞ր է արդյոք կոնվեկցիան պինդ մարմիններում։ Ինչո՞ւ?
Ոչ, որովհետև կոնվեկցիան կատարվում է հոսքի տեսքով, որը պինդ մարմնում հնարավոր չէ։
8. Նշե՛ք բնական կոնվեկցիայի առաջացման պատճառները:
Մթնոլորտի ոչ հավասարաչափ տաքացում։
9. Իսկ կարո”ղ ես ասել թե ի՞նչ է հարկադրական կոնվեկցիան?
Հարկադրական կոնվեկցիան արհեստական կամ մարդու կողմից ստեղծած կոնվեկցիան է։
10. Բերե՛ք կոնվեկցիայի դրսևորման օրինակներ բնության մեջ և մարդու կյանքում։
Ջեռուցման համակարգերում, գազօջախներում և այլ տեղերում։
1. Մեխանիկական էներգիայի ի՞նչ տեսակներ գիտեք: Բերեք օրինակներ: Օրինակ՝ մեխանիկական էներգիա
2.Ձևակերպեք էներգիայի պահպանման օրենքը: Մարմինների համակարգում որտեղից էներգիա չի հաղորդվում շրջապատ կամ շրջապատից հաղորդվում համակարգ ժամանակի ընթացքում էներգիան չի փոփոփոխվում։
3.Ինչպե՞ս է փոխվում որոշ բարձրությունից ընկնող գնդիկի էներգիան հենարանին (օրինակ գետնին) հարվածելուց հետո: Խախտվում է արդյոք էներգիայի պահպանման օրենքն այդ ժամանակ: Ինչու՞: Էներգիայի պահպանման օրենքը չի խախտվում, որովհետև գնդակի կինետիկ էներգիան վերածվելու է ջերմային էնեգիաների։
4.Ինչո՞ւ է ընկնող գնդիկի հարվածից կապարե թիթեղի ջերմաստիճանը բարձրանում: Երբ ընկնող գնդակը հարվածում է հենարանին դրանց մոլեկոլները փոխազդում և գնդակի կինետիկ էներգիան ջերմությն տեսքով հաղորդվում է։
5.Ի՞նչ է մարմնի ներքին էներգիան: Ինչից է կախված այն: Մարմնի մասնիկների ջերմային շարժման կինետիկ էներգիաների և մասնիկների փոխազդեթության պոտենցիալ էներգիաների գումարն անվանում են մարմնի ներքին էներգիան։
6.Նկարագրեք մի քանի փորձ՝ ապացուցելու համար մարմնի ներքին էներգիայի գոյությունը: ․․․
7.Բերեք օրինակներ, որոնք համոզում են, որ շփման կամ դիմադրության ուժերի առկայությամբ շարժվելիս փոխվում է մարմնի ֆիզիկական վիճակը: Երբ երկնաքարը մտնում է մոլորակի մթնոլորտ սկսում է շփման ուժից տաքանալ և վառվել։
8.Ի՞նչն է բնութագրում մեխանիկական էներգիայի փոփոխությունը: Մարմնի ֆիզիկական վիճակը
9.Նկարագրեք փորձ, որտեղ ջերմաստիճանի բարձրացմանը զուգընթաց մեծանում է մարմնի ներքին էներգիան: Եթե ապակե ներարկիչի մեջ մի փոքր օդ թողնենք ապա տաքացնենք օդը կընդարձակվի և մխոցին կհրի դուրս։
10.Օրինակներով կամ փորձի նկարագրությամբ հաստատել, որ աշխատանք կատարելով կարելի է փոխել մարմնի ներքին էներգիան: Մարմինը դեֆորմացնելով
1. Ի՞նչ է կատարվում տաք և սառը մարմիններն իրար հպելիս: Տաք մարմինը սառում է, իսկ սառը մարմինը տաքանում այնքան մինչև դրանց ջերմությունները հավասարվեն։
2.Որ ֆիզիկական մեծությունն է բնորոշում մարմնի տաքացվածության աստիճանը: ջերմաստիճան
3.Ինչ կապ կա մոլեկուլների անկանոն շարժման արագությունների և մարմնի ջերմաստիճանի միջև: Ինչքան ջերումությունը բարձարանում է այնքան էլ մարմնի մոլեկուլների շարժումը ավելի է արագանում։
4. Ինչ է ջերմային շարժումը: Մարմնի մասնիկների՝ մոլեկուլների, ատոմների անկանոն քաոսային շարժումը անվանում են քաոսային շարժում։
5.Ինչու է գազերում դիֆուզիան տևում տասնյակ վայրկյաններ, երբ մոլեկուլների ջերմային շարժման արագությունները հարյուրավոր մ/վ կարգի մեծություններ են: Քանի որ գազերում մոլեկուլները անըդհատ բախվում են իրար և շատ քիչ են տեղաշարժվում։
6. Կարելի է արդյոք մեր զգայարանների օգնությամբ ճիշտ գնահատել մարմնի ջերմաստիճանը: ոչ
7. Ինչպես է կոչվում մարմնի ջերմաստիճանը չափող սարքը: ջերմաչափ
8. Ինչպիսի ջերմաչափեր գիտեք: Բժշկական, էլեկտրական և այլն։
9. Ֆիզիկական ինչ երևույթ է օգտագործվում սնդիկային ջերմաչափում: Ջերմության շնորհիվ ընդարձակում։
10. Ինչ ջերմաստիճանային սանդղակներ գիտեք: Co (ցելսիուս), Fo (ֆարենհայտ) և Ko (կելվին)
11. Ինչ կապ կա Ցելսիուսի և Ֆարենհայտի սանդղակների 1 աստիճանների միջև: °F = (9/5 × °C) + 32.
3.Ինչպիսի կառուցվածք ունի նյութը: Նյութը բաղկացած է մասնիկներից
4.Ինչպես են անվանում նյութի մասնիկները: ատոմներ
5.Որ նյութն են անվանում տարր: միևնույն տեսակի ատոմներից բաղկացած նյութն անվանում են տարր
6.Ինչ է մոլեկուլը: Ատոմները միավորվելով ստեղծված կայուն բաղադրությունով մասնիկները, որոնք բաղկացած են 2 կամ ավելի ատոմներից կոչվում է մոլեկուլ։
7. Ինչ մոլեկուլներ են ձեզ հայտնի: CO2, H2O և այլն
8.Որ մասնիկն է օժտված նյութի բոլոր հատկություններով: մոլեկուլը
9. Քանի անգամ է ատոմը փոքր խնձորից: 100 000 000 անգամ
10.Ինչ է դիֆուզիան: Նյութերի ինքնաբերական խառնման երևույթը կոչվում է դիֆուզիա։
11.Ինչպես է ընթանում դիֆուզիան գազերում, հեղուկներում և պինդ մարմիններում: Գազերում դիֆուզիան ընթանում ավելի արագ քան հեղուկներում իսկ պանդ մարմիներում ավելի դանդաղ քան հեղուկներում։
12.Ինչպե՞ս է ջերմաստիճանի փոփոխությունը ազդում դիֆուզիայի արագության վրա: Ջերմաստիճանը բարձրանալիս դիֆուզիան ավելի արագ է ընթանում։
1. Որքա՞ն է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի լրիվ մեխանիկական էներգիան:
Ճոճանակի լրիվ մեխանիկական էներգիան անփոփոխ է և հավասար է:` Eպ+Eկ=mgh+mv2/2
2.Էներգիայի ի՞նչ փոխակերպումներ են տեղի ունենում ճոճանակի սեփական տատանումների ժամանակ:
Տատանումների ընթացքում գնդիկի պոտենցիալ էներգիան պարբերաբար փոխակերպվում է կինետիկ էներգիայի, իսկ կինետիկը` պոտենցիալի։
3. Ո՞ր դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի պոտենցիալ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը:
Մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենքից հետևում է, որ գնդիկի կինետիկ էներգիայի այդ առավելագույն արժեքը հավասար է A դիրքում նրա պոտենցիալ էներգիային (A դիրքում գնդիկի h բարձրությունն առավելագույնն է):
4. Ո՞ր դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի կինետիկ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը:
Մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենքից հետևում է, որ գնդիկի կինետիկ էներգիայի այդ առավելագույն արժեքը հավասար է A դիրքում նրա պոտենցիալ էներգիային (A դիրքում գնդիկի h բարձրությունն առավելագույնն է):
5. Ի՞նչ տվյալներ են անհրաժեշտ մաթեմատիկական ճոճանակի առավելագույն արագությունը հաշվելու համար: Մտածեք, թե ինչ եղանակով կարելի է հաշվել այն:
6. Ինչպե՞ս կարելի է ստանալ չմարող տատանումներ:
Չմարող տատանումներ կարելի է ստանալ շփման ուժի և դիմադրության ուժի բացակայության դեպքում։
7. Ի՞նչ մեծություններից է կախված մաթեմատիկական ճոճանակի տատանումների պարբերությունը և ինչ մեծություններից այն կախված չէ: Գրել բանաձևը:
Զսպանակավոր ճոճանակը կախված է ճոճանակի երկարությունից և ծանրության ուժից։ Այն կախված չի գնդակի զանգվածից։ T = 2п * √ l / g
8. Ի՞նչ մեծություններից է կախված զսպանակավոր ճոճանակի տատանումների պարբերությունը: Գրել բանաձևը:
Զսպանակավոր ճոճանակը կախված է ճոճանակի երկարությունից և ազան անկամ արագությունից, բայց շատ փոքր տարբերությամբ՝ տեղը։ T = 2п * √ l / g
9. Որքա՞ն է ազատ անկման արագացումը ՝ հասարակածում, բևեռներում, Երևանում:
Խնդիր 1. Ժամացույցի ճոճանակի տատանումը, ջերմաստիճանի սեզոնային փոփոխությունները, ժամացույցի սլաքի շարժումը, լարի թրթռումը, օդանավի թևերի թրթռումը, Երկրի շարժումը Արեգակի շուրջը, էլեկտրական հոսանքի ցանցում լարման տատանումները կրկնելիության հատկություն ունեն: Նշված գործընթացներից ո՞րը կարելի է անվանել մեխանիկական տատանողական գործընթացներ:
Խնդիր 2. Զսպանակի վրա ամրացված գնդիկի տատնումները հնարավո՞ր կլինեն արդյոք, եթե ամբողջ համակարգը բերվի անկշռելիության վիճակի:
Խնդիր 3. Ժամացույցի ճոճանակը կատարում է շարունակական ներդաշնակ չմարող տատանումներ: Նշված մեծություններից ո՞րոնք են հաստատուն և որոնք փոփոխական՝ տեղաշարժը, ամպլիտուդիան,պարբերությունը, հաճախությունը, արագությունը, արագացումը:
Ս-աձև մետաղե ձող է, ամրացվում է այնպես, որ ծայրերը (ոտնակները) կարողանան ազատ տատանվել։ Կամերտոնի առավել ինտենսիվ տատանումները տեղի են ունենում ոտնակներով անցնող հարթության մեջ։ Ձայնի ճառագայթումն ուժեղացնելու նպատակով ոտնակին երբեմն դիաֆրագմա են ամրացնում կամ կամերտոնը զուգակցում ռեզոնանսային արկղիկի (մի կողմից բաց, հիմնականում փայտե ուղղանկյուն արկղիկ, որի վրա տեղավորում են կամերտոնը) հետ։ Վերջինիս չափերն այնպես են ընտրում, որ նրանում պարփակված օդիծավալի սեփական տատանումներիհաճախականությունը համընկնի կամերտոնի տատանումների հաճախականությանը (տես Ռեզոնանս)։ Երաժշտության մեջ կամերտոնը ծառայում է ձայնի բարձրության չափօրինակ՝ երաժշտական գործիքները լարելիս և երգեցողության համար։ Տեխնիկայում կամերտոնը կիրառվում է տառատպիչ հեռագրական ապարատների աշխատանքը համաժամանակ դարձնող ցածրահաճախային գեներատորներում, իբրև կայուն հաճախականության աղբյուր ժամանակը չափող սարքերում և այլուր։ Կամերտոններն առավել հաճախ պատրաստում են էլինվարից, որի առաձգականությունըջերմաստիճանի փոփոխության դեպքում համարյա չի փոխվում։
Ֆուկոյի ճոճանակ.
Ֆուկոյի ճոճանակ, ֆրանսիացի ֆիզիկոս Լեոն Ֆուկոյի անունով կոչված պարզ փորձնական սարք, որը նա կառուցել է Երկրագնդի պտույտն իր առանցքի շուրջը ցույց տալու համար։
Չնայած երկար ժամանակ արդեն հայտնի էր, որ երկրագունդը պտտվում է իր առանցքի շուրջը, սակայն միայն 1851 թ. Ֆուկոյի կողմից հայտնաբերած ճոճանակը շատ պարզ փորձով ապացուցեց իր առանցքի շուրջ Երկրի պտույտի հավաստիությունը։
Ի՞նչն է բնորոշ բոլոր տատանողական շարժումներին: Հակադիր շարժումները և կրկնողությունը
Ո՞ր տատանումներն են անվանում պարբերական: Նրանք, որոնք հավասար ժամանակամիջոցից հետո կրկնվում են։
Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում տատանումների պարբերություն: Այն ամենափոքր ժամանակամիջոցը, որից հետո տատանումները կրկնվում են:
Ի՞նչ միավորներով է արտահայտվում տատանումների պարբերությունը: Ժամանակի միավորներ
Ի՞նչ է տատանումների լայնույթը: Ի՞նչ միավորներվ է այն արտահայտվում: Տատանվող մարմնի առավելագույն շեղումը հավասարակշռության դիրքից կոչվում է տատանում ների լայնույթ: Այն արտահայտվում է Երկարության միավորներով՝ մետր, դեցիմետր, սանտիմետր և այլն։
Ի՞նչ է տատանումների հաճախությունը: Ինչ միավորներով է այն արտահայտվում Տատանումների հաճախություն է կոչվում մեկ վայրկյանում տատանումների թիվը։ Այն արտահայտվում է Հերցով (Հց)։
Ո՞ր հաճախությունն է կոչվում 1 Հց: Այն հաճախությունը, որը 1 վայրկյանում կատարում է մեկ տատանում։
Ինչպե՞ս են որոշում տատանումների պարբերությունը և հաճախությունը: T = t / N ν = N / t
11.Որո՞նք են տատանումների մարման պատճառները: Շփման ուժերը, օդի դիմադրությունը և գրավիտացիա։
Ի՞նչ պայմաններում ճոճանակի տատանումները կլինեն չմարող: ոչ մի
13.Ինչո՞ւ են ճոճանակը անվանում տատանողական համակարգ: Այն տատանվում է
Ի՞նչ է մաթեմատիկական ճոճանակը: Եթե թելը շատ թեթև է գնդիկից և, բացի այդ, նրա երկարությունը շատ մեծ է գնդիկի տրամագծից, ապա այդպիսի համակարգն անվանում են մաթեմատիկական ճոճանակ:
Ի՞նչ է զսպզնզկավոր ճոճանակը: Դա զսպանակ է, որի մի ծայրին ամրացված է անշարժ, իսկ մյուս ազատ ծայրից կախված է բեռ: Եթե հավասարակշռության վիճակից բեռը շեղենք, ապա բաց թողնենք, այն կսկսի տատանվել ուղղաձիգ ուղղությամբ։
16.Ո՞ր տատանումներն են անվանում ազատ: Բերել օրինակներ: Այն տատանումները, որոնք կատարվում են համակարգում գործող ներքին ուժերի շնորհիվ, կոչվում են ազատ տատանումներ:
17.Ո՞ր տատանումներն են կոչվում սեփական: Տատանողական համակարգում գործող ուժերի ազդեցությամբ ծագող տատանումները, երբ համակարգի վրա այլ ուժեր չեն ազդում, կոչվում են սեփական տատանումներ։
18.Ո՞ր տատանումներն են կոչվում հարկադրական: Բերել օրինակներ: Այն տատանումները, որոնց համակարգի վրա ազդում են ուժեր, որոնք ժամանակից կախված փոփոխվում են որոշակի պարբերությամբ՝ կոչվում են Հարկադրական տատանումներ։
Վահե Գաբրիելյան 